افزایش حقوق کارمندان با مدل جدید| مالیات حقوق کارمندان تغییر کرد؟

افزایش حقوق کارمندان در سال ۱۴۰۵ دوباره به یکی از داغ‌ترین بحث‌های روز تبدیل شده؛ مخصوصاً وقتی صحبت از «پلکانی معکوس» و بازه ۲۰ تا ۴۳ درصد به میان می‌آید. طبق اعلام سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه مجلس، تصمیم گرفته شده افزایش حقوق حقوق‌بگیران به‌صورت پلکانی معکوس اجرا شود؛ یعنی هرچه حقوق کمتر باشد، ضریب افزایش بیشتر و هرچه حقوق بالاتر باشد، درصد افزایش کمتر در نظر گرفته شود.

نکته مهم این است که این تصمیم، فعلاً مصوبه کمیسیون تلفیق است و برای اجرایی شدن باید در صحن علنی مجلس بررسی و تصویب شود. در کنار این موضوع، یک خبر کلیدی دیگر هم مطرح شده: معافیت مالیاتی حقوق تا ۴۰ میلیون تومان و اعمال مالیات پلکانی برای مبالغ بالاتر.

در این گزارش، با زبان شفاف و دیسکاوری‌پسند، همه جزئیات «افزایش حقوق کارمندان پلکانی معکوس» و اثر آن بر حقوق‌های مختلف را مرور می‌کنیم.

حقوق کارمندان در ۱۴۰۵ چگونه افزایش پیدا می‌کند؟

طبق توضیح سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه، افزایش حقوق کارمندان و سایر حقوق‌بگیران در سال ۱۴۰۵ قرار است در یک بازه ۲۰ تا ۴۳ درصدی اعمال شود. اما نکته تعیین‌کننده، «پلکانی معکوس» بودن آن است؛ یعنی:

• حقوق‌های پایین‌تر افزایش بیشتری می‌گیرند.

• حقوق‌های بالاتر افزایش کمتری می‌گیرند.

هدف اصلی این روش، نزدیک‌تر کردن قدرت خرید گروه‌های کم‌درآمدتر به هزینه‌های واقعی زندگی و کاهش شکاف حقوقی است؛ بدون اینکه اصل «افزایش حقوق برای همه» کنار گذاشته شود.

حقوق کارمندان پلکانی معکوس یعنی چه؟ (با مثال ساده)

وقتی می‌گویند افزایش حقوق کارمندان پلکانی معکوس است، یعنی درصد رشد حقوق برای همه یکسان نیست؛ بلکه درصدها بر اساس سطح دریافتی تغییر می‌کند.

به زبان ساده‌تر:

• اگر حقوق شما زیر یک آستانه مشخص (مثلاً زیر ۲۰ میلیون تومان) باشد، احتمالاً در گروه‌هایی قرار می‌گیرید که ضریب افزایش بالاتری می‌گیرند.

• اگر حقوق شما بالاتر باشد، ضریب افزایش شما به سمت کف بازه یعنی ۲۰ درصد میل می‌کند.

این مدل معمولاً زمانی مطرح می‌شود که سیاست‌گذار بخواهد هم «افزایش» را اجرا کند، هم «عدالت نسبی» را با تمرکز بر دهک‌های پایین‌تر بهتر لحاظ کند.

حقوق کارمندان از ۲۰ تا ۴۳ درصد؛ این بازه دقیقاً چه معنایی دارد؟

بازه ۲۰ تا ۴۳ درصد به این معناست که:

• حداقل افزایش (کف) می‌تواند ۲۰٪

• حداکثر افزایش (سقف) می‌تواند ۴۳٪

اما هنوز جدول رسمی رده‌بندی و ضرایب دقیق برای همه سطوح حقوقی منتشر نشده است. چیزی که فعلاً اعلام شده «منطق کلی» است:

• گروه‌های با حقوق کمتر → درصد بالاتر

• گروه‌های با حقوق بیشتر → درصد پایین‌تر

بنابراین تا وقتی جزئیات ریز ضرایب در صحن علنی تصویب و نهایی نشود، هر جدول قطعی که در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود، باید با احتیاط دیده شود.

حقوق کارمندان زیر ۲۰ میلیون تومان؛ چه چیزی در انتظار این گروه است؟

در متن منتشرشده از سوی سخنگوی کمیسیون تلفیق تأکید شده که برای حقوق‌های پایین‌تر (به‌عنوان مثال حقوق‌های زیر ۲۰ میلیون تومان) افزایش بیشتری لحاظ می‌شود.

این یعنی اگر سیاست پلکانی معکوس در صحن علنی هم تصویب شود، گروه‌های کم‌درآمدتر شانس بیشتری دارند که به سقف بازه (نزدیک‌تر به ۴۳ درصد) نزدیک شوند؛ البته نه لزوماً دقیقاً ۴۳ درصد برای همه، بلکه با ضریب‌بندی مرحله‌ای.

حقوق کارمندان و مالیات؛ معافیت تا ۴۰ میلیون تومان یعنی چه؟

یکی از مهم‌ترین بخش‌های این خبر، مربوط به مالیات حقوق است:

• حقوق تا ۴۰ میلیون تومان معاف از مالیات اعلام شده است.

• مازاد بر ۴۰ میلیون تومان به‌صورت پلکانی مشمول مالیات می‌شود.

مثالی که در خبر مطرح شده این است:
اگر فردی ۴۵ میلیون تومان حقوق بگیرد:

• ۴۰ میلیون تومان آن معاف از مالیات است

• و فقط ۵ میلیون تومان اضافه، مشمول مالیات پلکانی می‌شود.

این نکته برای بسیاری از کارمندان مهم است چون نشان می‌دهد «تمام حقوق» وارد مالیات نمی‌شود؛ بلکه فقط «بخش اضافه» بعد از سقف معافیت، مبنای مالیات قرار می‌گیرد.

حقوق کارمندان و سوال اصلی مردم: این مصوبه قطعی است یا نه؟

خیر، هنوز قطعی نیست. طبق توضیحات منتشرشده:

• این تصمیم در کمیسیون تلفیق رأی آورده

• اما هنوز در صحن علنی مجلس تصویب نشده

• و برای اجرا باید مسیر قانونی تصویب نهایی را طی کند

پس در حال حاضر، خبر در مرحله «مصوبه کمیسیون» است و ممکن است در فرآیند بررسی نهایی، تغییراتی در جزئیات یا ضرایب رخ دهد.

حقوق کارمندان؛ چرا «پلکانی معکوس» به‌جای افزایش یکسان مطرح شد؟

این مدل معمولاً برای پاسخ به دو دغدغه هم‌زمان به کار می‌رود:

1. کمک بیشتر به حقوق‌های پایین‌تر
   چون افزایش درصدی یکسان، شکاف درآمدی را به‌صورت واقعی کاهش نمی‌دهد.

2. اجرای افزایش برای همه گروه‌ها
   چون حذف افزایش برای حقوق‌های بالاتر یا توقف کامل افزایش در برخی گروه‌ها، پیامدهای اجتماعی و اداری ایجاد می‌کند.

در واقع سیاست‌گذار تلاش می‌کند هم فشار معیشتی دهک‌های پایین را سبک‌تر کند، هم افزایش حقوق را به شکل عمومی اجرا کند، اما با «ضریب متفاوت».

حقوق کارمندان و اثر واقعی؛ چرا درصد افزایش تنها معیار نیست؟

خیلی وقت‌ها مردم فقط «درصد افزایش» را می‌بینند، اما اثر واقعی روی سفره خانوار به چند عامل دیگر هم وابسته است:

• نرخ تورم و قیمت کالاها

• هزینه‌های مسکن و اجاره

• سطح مالیات و کسورات

• مزایا و پرداخت‌های جانبی

• ثبات بازار ارز و قیمت‌ها

پس حتی اگر درصد افزایش بالا باشد، اگر تورم بالاتر حرکت کند یا هزینه‌های اصلی (مثل اجاره) جهش داشته باشد، قدرت خرید همچنان تحت فشار می‌ماند. به همین دلیل، خبر افزایش حقوق کارمندان همیشه با حساسیت زیادی دنبال می‌شود.

حقوق کارمندان؛ جمع‌بندی کوتاه از مصوبه کمیسیون تلفیق

• افزایش حقوق کارمندان در ۱۴۰۵ طبق مصوبه کمیسیون تلفیق: پلکانی معکوس

• بازه افزایش: ۲۰ تا ۴۳ درصد

• تمرکز بیشتر بر حمایت از حقوق‌های پایین‌تر

• مالیات حقوق: تا ۴۰ میلیون تومان معاف و مازاد به‌صورت پلکانی مشمول مالیات

• هنوز نیازمند تصویب در صحن علنی مجلس برای اجرایی شدن

سوالات متداول

۱) افزایش حقوق کارمندان ۱۴۰۵ چند درصد است؟
طبق مصوبه کمیسیون تلفیق، بازه افزایش ۲۰ تا ۴۳ درصد به‌صورت پلکانی معکوس پیشنهاد شده است.

۲) پلکانی معکوس یعنی چه؟
یعنی حقوق‌های پایین‌تر درصد افزایش بیشتری می‌گیرند و حقوق‌های بالاتر درصد کمتری.

۳) آیا این افزایش قطعی و نهایی شده است؟
خیر. این تصمیم فعلاً مصوبه کمیسیون تلفیق است و باید در صحن علنی مجلس تصویب شود.

۴) مالیات حقوق در ۱۴۰۵ چگونه محاسبه می‌شود؟
حقوق تا ۴۰ میلیون تومان معاف از مالیات است و مبلغ بالاتر از آن به‌صورت پلکانی مشمول مالیات می‌شود.

۵) اگر حقوق من ۴۵ میلیون باشد، مالیات روی کل مبلغ است؟
خیر. طبق توضیح مطرح‌شده، ۴۰ میلیون معاف است و فقط ۵ میلیون مازاد وارد محاسبه مالیات می‌شود.

اگر کارمند یا حقوق‌بگیر هستید، حتماً خبرهای تصویب نهایی در صحن علنی مجلس را دنبال کنید؛ چون ضرایب دقیق پلکانی و جزئیات اجرا ممکن است تغییر کند. برای دریافت آخرین تغییرات «حقوق کارمندان ۱۴۰۵»، گزارش‌های تکمیلی رستا نیوز را دنبال کنید.

منابع خبری

ایرنا